Những công trình, địa danh mang tên A.Yersin

BẢO TÀNG A.YERSIN

Nằm trong khuôn viên Viện Pasteur, số 4 Trần Phú, Bảo tàng A. Yersin tọa lạc trên tầng hai ngôi nhà phía bên tay phải của Viện Pasteur, có diện tích khoảng 100m2, trong đó trưng bày một phần các đồ vật còn sót lại mà nhà bác học đã từng sử dụng, gần cả ngàn cuốn sách từ truyện “Nghìn lẻ một đêm” đến những tác phẩm văn học cổ điển của các tác giả nổi tiếng trên thế giới, được đóng gáy bìa cẩn thận, những bức thư viết tay của ông, những đồ vật của một con người thông kim bác cổ, một nhà bác học thông thái tất cả mọi lĩnh vực: y khoa, thiên văn, địa lý, kỹ thuật, nghệ thuật...

Tuy không gian nơi đây không rộng lớn nhưng là những đồ vật của bảo tàng A. Yersin rất hấp dẫn với nhiều chủng loại phong phú, nói lên sự thông thái, say mê nghiên cứu trên nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau của chủ nhân. Từ những chiếc đồng hồ Leroy cổ xưa, ảnh chụp gia đình bác sĩ A. Yerin, các tư liệu bài báo, bút tích những bức thư, ăng ten phát tín hiệu morse, quả địa cầu, các dụng cụ đo điện, khoảng 500 tấm ảnh vừa trên giấy, vừa trên kính, các dụng cụ thí nghiệm... Và đặc biệt là chiếc kính thiên văn thật to ở góc trái căn phòng... Tất cả những đồ vật đó đã phần nào cho biết những hoạt động của ông khi sinh thời.

Đến Bảo tàng Yersin, ngoài việc nhìn ngắm những đồ vật đã từng gắn bó với người đã cống hiến đời mình cho khoa học mà còn để ngưỡng mộ cuộc sống của một con người vĩ đại mà đơn giản: Vĩ đại về kiến thức nhưng đơn giản trong cuộc sống. Nhìn ngắm lại mô hình ngôi nhà cũ của ông, một ngôi nhà 3 tầng, 4 mặt đều có cửa, ta thấy được sự gần gũi của ông với cuộc sống người Việt Nam. Một ngôi nhà mà qua lời kể lại, ở đó ông đã cứu sống biết bao con người (Xóm Cồn) qua những cơn bão được ông đoán biết trước. Chính giữa bảo tàng là mô hình căn phòng ngày xưa ông đã sống, chiếc giường, tủ sách, tủ gương đựng quần áo, ghế mây, những đồ vật rất đời thường nói lên một cuộc sống khiêm tốn và giản dị. Trên chiếc bàn làm việc có một máy tính được sản xuất vào năm 1920. Nhìn những đồ vật trong căn phòng này người ta có thể phần nào tái hiện lại cuộc sống của một nhà bác học tại thời điểm đó với nhiều thích thú: Những đồ vật rất hiện đại thời đó và để có một so sánh với bây giờ.... Những tấm hình trên kính nhìn qua một máy chiếu, có thể thấy lại những hoạt động của ông, từ ngôi nhà thật đến công việc chuyên môn của người bác sĩ, cuộc sống đời thường gắn bó với người dân Xóm Cồn, hình ảnh người Việt Nam thời ấy, cảnh vật, cây cỏ, chim muông, những giò phong lan thật đẹp, lạ.

 
Trước khi rời bảo tàng, lật lại cuốn sổ vàng lưu niệm, trong đó có bút tích của du khách từ nhiều nước trên thế giới đã đến đây và ghi lại, với tâm tình rất chân thật xuất phát từ lòng yêu quý và sự ngưỡng mộ A.Yersin. Nhìn ngắm lại một lần nữa khuôn viên Viện Pasteur, có những cây Tra cổ thụ do chính Bác sĩ A. Yersin đem giống từ Pháp qua trồng, bức tượng xi măng màu đen được tạc vào năm 1972, nhìn xa xa khỏi khuôn viên Viện, bên kia đường là biển với những con sóng êm ả vào mùa hè, gầm thét trong mùa giông bão, những con sóng đã từng chứng kiến có một người bác sĩ hàng ngày ra vô nơi này để làm việc, nghiên cứu. Biển cũng khiến người ta nhớ lại một thời Nha Trang đã có những con sóng thần rất lớn, và trong những mùa giông bão ấy bác sĩ A. Yersin đã gần gũi với dân Xóm Cồn biết bao.

CÔNG VIÊN A.YERSIN

Đến Nha Trang, đi ngang qua phía Nam cầu Trần Phú, nhìn về tay phải, mọi người sẽ thấy tấm biển làm bằng đá granite đỏ với dòng chữ “Công viên A.Yersin”. Tấm biển hướng về phía Xóm Cồn - nơi bác sĩ Yersin từng sống cuộc đời giản dị của một nhà khoa học. Phía sau Công viên Yersin là vịnh Nha Trang xanh biếc, nơi những con thuyền dập dềnh theo sóng nước ra vào cửa sông Cái. Công viên Yersin có những luống hoa, đài phun nước, ghế đá…, được thiết kế hình vòng cung, bố trí đối xứng nhau. Nổi bật giữa công viên là tượng đài bác sĩ A.Yersin được tạc bằng đá granite màu trắng ngà. Đây là tác phẩm của nhóm tác giả Xuân Tiên, Ngô Liêm (Hội Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh). Tượng có chiều cao tính cả chân bệ là 4m, nền bức tượng có diện tích 700m2, được lát bằng đá granite. Theo đánh giá của Hội đồng Nghệ thuật tượng đài và tranh hoành tráng tỉnh, đây là tác phẩm đẹp cả về nội dung lẫn hình thức. Các tác giả đã có ý thức tìm tòi, sáng tạo trong bố cục, cấu trúc hình khối. Bằng ngôn ngữ điêu khắc, các tác giả đã gợi cho người xem cảm nhận về bác sĩ A.Yersin - Nhà khoa học xuất sắc của nhân loại, người đã gắn cả cuộc đời mình với Nha Trang - Khánh Hòa và để lại nhiều công trình khoa học quý giá.
 

Ngắm bức tượng chân dung bác sĩ Yersin, có thể cảm nhận được đằng sau khuôn mặt phúc hậu, thông minh là nỗi ưu tư, trăn trở của ông đối với cuộc đời. Các tác giả cũng khắc họa được nét phong trần của một người ưa phiêu lưu, khám phá, thường lên rừng xuống biển để tìm lá thuốc, khám phá những vùng đất mới. Cả khối tượng được tạo dáng chắc chắn, thể hiện sự vĩnh hằng của sự nghiệp khoa học và những ân tình mà bác sĩ A.Yersin đã dành cho nhân loại nói chung và người dân Nha Trang - Khánh Hòa nói riêng. Nhìn vào bức tượng, có thể cảm nhận hình ảnh bác sĩ A.Yersin sẽ tồn tại mãi mãi với mảnh đất, con người xứ Trầm Hương mà ông đã từng gắn bó, yêu thương.
Nhà thơ Giang Nam - Phó Chủ tịch Hội Ái mộ A.Yersin chia sẻ: “Việc xây dựng Công viên Yersin với bức tượng đài được đặt trang trọng, cao ráo chính là hành động thể hiện sự tôn vinh của hậu thế đối với ông. Đây là việc làm rất đáng hoan nghênh, nó không chỉ có ý nghĩa đối với người dân và du khách hiện tại, mà còn có ý nghĩa giáo dục thế hệ mai sau”.

MỘ BÁC SĨ A.YERSIN

Mộ bác sĩ Alexandre Yersin nằm trên một ngọn đồi nhỏ gần Trại chăn nuôi Suối Dầu (xã Suối Cát, Cam Lâm, Khánh Hòa), cách TP.Nha Trang khoảng 20 km. Du khách đến đây để hiểu thêm về cuộc đời một nhà bác học, nhà nhân văn lớn của loài người.

Đi dọc QL1, qua địa phận xã Suối Cát, du khách sẽ thấy tấm biển với dòng chữ “Khu mộ bác sĩ A.Yersin”. Từ đây, theo con đường mòn rẽ vào khoảng 1.000 m là đến mộ. Khu mộ bác sĩ nằm trên một ngọn đồi nhỏ, lối lên với những bậc đá lượn hình cánh cung. Mộ khá đơn sơ, nằm tĩnh lặng dưới những vòm cây xanh ngát.
 
Du khách chưa có dịp tìm hiểu nhiều về cuộc đời và sự nghiệp A.Yersin, có thể tham khảo bảng tóm tắt tiểu sử được khắc trên tấm bia đá, với hai thứ tiếng Việt và Pháp, dựng cạnh phần mộ. Gần đó còn có một am thờ được thiết kế nhỏ nhắn, để du khách đến đây thắp hương tưởng nhớ một nhân cách lớn. Khu mộ được xây dựng ngày 03/031943. Qua thời gian, mộ bị xuống cấp. Sau năm 1975, nhân dân Khánh Hòa đã tôn tạo lại mộ của ông như hiện nay.

Theo nhiều tài liệu viết về bác sĩ Yersin, lúc 1 giờ ngày 01/03/1943, những giây phút cuối đời, bác sĩ âu yếm nhìn những người đứng chung quanh giường bệnh, nói một tiếng “vĩnh biệt” rồi nhắm mắt. Khi hay tin ông trút hơi thở cuối cùng, đông đảo người dân Nha Trang đeo khăn tang đến viếng ông với lòng tiếc thương vô hạn; nhiều người dân xóm Cồn đang đi biển liền kéo nhau trở về. Ngày 03/03/1943, lễ tang A.Yersin được cử hành. Đông đảo người dân, từ già đến trẻ đều đến khóc thương, xếp thành hàng dài tiễn đưa ông đến nơi an nghỉ cuối cùng. Người dân càng kính trọng ông hơn khi biết trong di chúc để lại, Yersin viết đám tang ông phải được tổ chức thật giản dị, không điếu văn, điếu từ gì cả. Khi chôn cất, ông xin được nằm úp mặt, hai tay dang ra, để được ôm trọn mảnh đất không phải nơi chôn nhau cắt rốn nhưng ông đã nặng tình, không thể chia xa.

Khu mộ bác sĩ Yersin đã trở thành một di tích lịch sử quốc gia, được giữ gìn, tôn tạo để chào đón du khách dừng chân thăm viếng, với niềm tôn kính và ngưỡng vọng về một nhà khoa học đã cống hiến cả cuộc đời cho việc cứu người.
 

TRƯỜNG THCS YERSIN (NHA TRANG)

Trường THCS Yersin thành lập ngày 25 tháng 6 năm 2015 theo quyết định số 1477/QĐ-UBND của chủ tịch UBND thành phố Nha Trang. Trường nằm ở số 1, Phan Bội Châu, phường Xương Huân, TP.Nha Trang.
 

 

TRƯỜNG THCS A.YERSIN (SUỐI CÁT – CAM LÂM)
 

TRƯỜNG TRUNG CẤP Y DƯỢC YERSIN

(75 Nguyễn Thị Minh Khai – Nha Trang)

Trường Trung cấp Y Dược Yersin Nha Trang được thành lập theo Quyết định số 979/QĐ-UBND ngày 14 tháng 4 năm 2016 của UBND tỉnh Khánh Hòa.

HÒN BÀ

Hòn Bà – Nơi được mệnh danh là Đà Lạt của Khánh Hòa, nằm ở độ cao 1.578m so với mực nước biển, là một điểm đến hấp dẫn của những du khách đam mê du lịch trải nghiệm. Điều khiến Hòn Bà trở nên đặc biệt trong lòng du khách bởi tại đây sở hữu khí hậu mát mẻ và hệ sinh thái động thực vật vô cùng phong phú.

Núi Hòn Bà nằm giữa 2 xã Khánh Phú, huyện Khánh Vĩnh và xã Suối Cát, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa, cách thành phố Nha Trang khoảng 60km về phía Tây Nam. Nằm ở độ cao 1.578m so với mực nước biển, Hòn Bà nổi tiếng với biệt danh “Đà Lạt của thành phố biển” là một điểm đến thú vị cho những người yêu du lịch. Hòn Bà khí hậu quanh năm mát mẻ lại có độ ẩm cao, là môi trường lý tưởng cho sự phát triển của hệ động, thực vật. Theo thống kê, nơi đây có hơn 255 loài động vật, hơn 592 loài thực vật bậc cao, trong đó có nhiều loài quý hiếm nằm trong sách đỏ. Năm 2005, UBND tỉnh Khánh Hòa đã thành lập khu bảo tồn Hòn Bà nhằm bảo tồn đa dạng hệ động thực vật quý hiếm nơi đây.
Hòn Bà không chỉ có không khí trong lành, cảnh vật hoang sơ kỳ vĩ, mà đây còn là nơi bác sĩ Alexandre Yersin từng sống và làm việc vào đầu thế kỷ XX, ông cũng chính là người đã khám phá ra Hòn Bà. Nơi đây, bác sĩ A.Yersin đã dành cả tuổi trẻ của mình để làm việc, nghiên cứu nhiều loại thuốc quý.
 
Bác sĩ A.Yersin gắn bó với mảnh đất này đến cuối cuộc đời. Nhiều hiện vật vẫn còn giá trị như bộ bàn ghế đá tiếp khách, chiếc giường nhỏ, thư viện nơi ông làm việc…hay vườn thuốc quý nơi lưu giữ hai cây trà có tuổi đời trăm năm, những giàn bầu bí xanh tươi như một minh chứng cho sức sống mãnh liệt ở trên núi cao. Hiện nay, ngôi nhà của bác sĩ A.Yersin đang được bảo tồn cho khách du lịch đến khám phá và trải nghiệm.

VĂN PHÒNG VÀ PHÒNG KHÁM TỪ THIỆN CỦA

HỘI ÁI MỘ A.YERSIN TỈNH KHÁNH HÒA

Ngày 01/03/1993, Sở y tế cho phép thành lập phòng khám miễn phí A.Yersin.
Hội Những người ái mộ A.Yersin tỉnh Khánh Hòa được UBND tỉnh giao nhà số 11 đường Sinh Trung, Phường Vạn Thạnh, TP.Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa để làm phòng khám bệnh miễn phí, đồng thời là Văn phòng làm việc của Hội.
Hiện nay, Phòng khám tổ chức khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho người nghèo trong các ngày thứ 2, thứ 4, thứ 6 hàng tuần.

 Khánh thành phòng khám bệnh từ thiện A.Yersin năm 1998
 
 

Bệnh nhân chờ khám bệnh và phát thuốc