ÔN CỐ TRI TÂN - NHỚ NGƯỜI XƯA

“Ôn cố tri tân” - lời dạy của người xưa: có được ngày hôm nay, phải nhớ lại những gì đã trải qua trong quá khứ, chúng ta nhớ đến tấm lòng của Ông Năm Yersin. Ông chăm lo cho người dân Xóm Cồn ở Nha Trang, khám chữa bệnh phát thuốc miễn phí cho người nghèo, dự báo thời tiết cho ngư dân khi có bão, để họ không được ra khơi nguy hiểm. Và khi mưa bão đến, Ông mở cửa đón người dân vào trú tránh bão. Qua lời kể của bác Kiều Xuân Cư (đã mất), và bác Lê Văn Đông, nhà sưu tập tem lão thành nay đã ngoài 90 tuổi, khi còn nhỏ, hàng tuần các bác cùng với các bạn trẻ thường đến nhà Ông Năm Yersin ở Xóm Cồn (lầu Ông Tư) được Ông yêu quý, phát cho bánh kẹo, được lên lầu xem phim, được dạy bảo điều hay lẽ phải.

Với tấm lòng cao cả ấy, người dân Nha Trang xem Ông như người thân trong gia đình. Qua những hình ảnh lưu giữ lại, và theo tài liệu ông Henri Jacotot – cộng sự đắc lực của Bác sĩ Yersin suốt 20 năm (Viện trưởng Viện Pasteur Nha Trang 1927 - 1947), đám táng của Ông rất nhiều người dân đã để tang và đưa tiễn Ông đến nơi an nghỉ cuối cùng trên một ngọn đồi tại Suối Dầu (Suối Cát, Cam Lâm).

Qua tấm lòng của Ông với người dân Xóm Cồn Nha Trang và những cống hiến vĩ đại cho khoa học, để tưởng nhớ và cho thế hệ con cháu sau này biết đến Ông Năm –  nhà bác học thiên tài của thế giới, các cán bộ lão thành, các nhân sĩ trí thức cùng nhau tâm nguyện: làm gì để cho hậu thế mai sau biết và nhớ đến Ông? Ý tưởng thành lập Hội ái mộ Bác sĩ A. Yersin là điều tiên quyết. Từ những ngày đầu vất vả ngược xuôi, vận động, được sự đồng tình ủng hộ, bác Võ Hòa (Chủ tịch tỉnh), bác Giang Nam (Phó Chủ tịch tỉnh), bác Nguyễn Gia Nùng, bác Kiều Xuân Cư, cô Nguyễn Thị Diệu Hương… đã tập hợp những người yêu mến Bác sĩ Yersin, bước đầu thành lập ban vận động với 13 người. Đặc biệt, có sự hiện diện của một người phụ nữ nhỏ nhắn nhưng vô cùng năng nổ, xông xáo, làm cầu nối giữa các thành viên, giữa các tổ chức vận động để thành lập Hội. Và mọi sự diễn ra như mong đợi (có lẽ nhờ sự phò hộ của Ông Năm). Vào ngày 20-9-1992, Hội Những người ái mộ Bác sĩ A. Yersin tỉnh Khánh Hòa chính thức ra đời. Và cô là người chịu trách nhiệm, giữ cương vị Chủ tịch Hội nhiệm kỳ đầu tiên và tiếp tục các nhiệm kỳ tiếp theo (nhiệm kỳ II, III, IV, V). Đó là Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Thị Thế Trâm, nguyên Viện trưởng Viện Pasteur Nha Trang sau ngày Miền Nam hoàn toàn giải phóng 30-4-1975. Cô Trâm nay đã 92 tuổi, vẫn khỏe mạnh, minh mẫn, thường xuyên liên lạc với Hội và nhờ có cô kể lại những ngày đầu thành lập Hội, chúng tôi thấu hiểu hành trình đầy khó khăn, vất vả năm xưa. Cám ơn cô Trâm, người Chủ tịch đầu tiên, người đã gắn bó với Hội qua 5 nhiệm kỳ, đã là tấm gương sáng cho chúng tôi. Xin gửi đến cô sự cảm mến và thán phục. 

GS.TSKH Nguyễn Thị Thế Trâm trao học bổng Yersin cho các em học sinh

GS.TSKH Nguyễn Thị Thế Trâm cùng các thành viên Hội ái mộ Bác sĩ A. Yersin tại Lễ kỷ niệm 155 năm ngày sinh A. Yersin

Qua công tác đối ngoại, mối quan hệ giữa Hội và các tổ chức trong, ngoài nước, các tổ chức hữu nghị quốc tế luôn phát triển, các tổ chức đã hỗ trợ kinh phí cho sự hoạt động đã duy trì và phát triển Hội cho đến ngày hôm nay. Phải nhắc đến các mạnh thường quân đã cùng đồng hành, giúp đỡ Hội từ những ngày đầu gặp rất nhiều khó khăn như ông bà Đinh Đại Kha, cô Anna Chủ tịch Hội Ad@ly Montpellier-Pháp, chú Năm Hoàng Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Khánh Việt (Khatoco) đã tài trợ toàn bộ kinh phí khám chữa bệnh từ những ngày đầu phòng khám hoạt động. Nay, có cô chú đã đi xa nhưng thế hệ sau này không quên công lao đóng góp đầy ý nghĩa của các cô chú trong công tác thiện nguyện.
Một lần nữa, xin ghi nhận và mãi mãi tri ân. 

ĐỐNG LƯƠNG SƠN
Chủ tịch Hội Những người ái mộ bác sĩ A. Yersin tỉnh Khánh Hòa